แนะนำให้รู้จักการวัดค่า pulse คืออะไรทำไมถึงมีความสำคัญต่อร่างกาย!

การวัดค่าชีพจร Pulse คืออะไร เราจะแนะนำให้ทุกคนได้รู้จัก เพื่อให้ทราบว่า pulseปกติตรวจวัดจากส่วนใดของร่างกายได้บ้าง และการวัดค่าชีพจร pulse สำคัญอย่างไร pulse ปกติเท่าไหร่ และpulse เท่าไหร่ถือว่าผิดปกติต่อร่างกาย ตลอดจนบทความของเราจะอธิบายว่าวิธีการวัด pulse rate คืออะไร จะต้องทำอย่างไร รวมถึงการบอกรายละเอียดข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ pulse/min  คืออะไร สัญญาณ pulse คืออะไร และค่า P.R. คืออะไร ในส่วนของท้ายบทความเราจะมาคำถามที่พบบ่อย เช่น pulse oximeter คืออะไร pulse wave คืออะไร และbounding pulse คืออะไร ประเด็นเหล่านี้เป็นสิ่งที่ควรจะเรียนรู้ เพราะการวัดค่าชีพจรมีความสำคัญในการตรวจสอบสภาวะทางการแพทย์และการดูแลสุขภาพของเราเอง

รู้หรือไม่? ค่า pulse คืออะไร

pulse อ่านว่า “พัลส์”

pulse คือ ค่าอัตราการเต้นของหัวใจหรือจำนวนครั้งที่หัวใจเต้นภายในหนึ่งนาที ซึ่งจะแสดงออกมาเป็นจำนวนครั้งต่อนาที (beats per minute – BPM) การวัดค่า pulse เป็นวิธีที่ใช้ในการตรวจสอบความสมบูรณ์และประสิทธิภาพของระบบหัวใจ และหลอดเลือดในร่างกาย ช่วยในการประเมินสภาวะทางกายภาพของร่างกาย รวมถึงใช้ในการวินิจฉัยสภาวะทางการแพทย์ เช่น การตรวจสอบไข้ หรือตรวจสอบสภาวะทางอารมณ์ของผู้ป่วย เป็นต้น

pulseปกติตรวจวัดจากส่วนใดของร่างกายได้บ้าง

ค่า pulse ปกติสามารถวัดได้จากส่วนต่อไปนี้ของร่างกาย:

1. pulse ที่ข้อมือ: 

วัดค่า pulse โดยการวางนิ้วชี้หรือนิ้วกลางของมืออีกฝ่ายไว้ที่ข้างของข้อมือ (ที่กำหนดไว้) แล้วใช้นิ้วหัวแม่มืออีกข้างกดบนหลอดเลือดให้สัมผัสกับข้างของข้อมือที่วางไว้ จากนั้นนับจำนวนครั้งที่รู้สึกการเต้นของหัวใจภายใน 1 นาที

2. pulse ที่ปลายนิ้ว: 

วัดค่า pulse โดยการวางนิ้วชี้หรือนิ้วกลางของมืออีกฝ่ายไว้ที่ส่วนต่าง ๆ บนขาหรือแขน เช่น ปลายนิ้วที่หน้าข้อมือ (ระหว่างถุงมือและข้อมือ), ปลายนิ้วที่ต้นแขน (ระหว่างข้อศอกและไหล่) จากนั้นนับจำนวนครั้งที่รู้สึกการเต้นของหัวใจภายใน 1 นาที

3. pulse ที่ลำคอ: 

ในบางกรณี เช่น เมื่อตรวจสอบค่า pulse ในเด็กหรือผู้ที่มีการทำงานของหัวใจที่ไม่สามารถระบายเลือดได้ดี อาจจะวัดค่า pulse ได้จากการวางนิ้วชี้หรือนิ้วกลางของมืออีกฝ่ายไว้ที่เจ้าของลำคอ จากนั้นนับจำนวนครั้งที่รู้สึกการเต้นของหัวใจภายใน 1 นาที

4. pulse ที่เท้า: 

pulse ที่เท้าเป็นการวัดความเร็วของการเต้นของหลอดเลือดในเข่าหรือเท้า โดยการวัดจำนวนการเต้นในหนึ่งนาที (beats per minute) ซึ่งสามารถทำได้โดยการวางนิ้วสัมผัสหรือวางเครื่องวัดชนิดต่าง ๆ ที่ตำแหน่งเท้า เช่น บริเวณหน้าข้อเท้า ใต้ข้อเท้า หรือด้านข้างของเท้า ปกติแล้ว pulse ที่เท้าจะมีความเร็วประมาณ 60-100 ครั้งต่อนาทีในผู้ที่เป็นสุขภาพดี

pulse ปกติทำไมต้องวัด มันมีความสำคัญต่อร่างกายอย่างไร

การวัด pulse ปกติเป็นกระบวนการที่สำคัญในการประเมินสุขภาพของร่างกาย เพราะมีความสำคัญต่อระบบหลายระบบในร่างกายดังนี้:

1. การวัดชีพจรช่วยประเมินการทำงานของหัวใจ รวมถึงอัตราการเต้นของหัวใจ (heart rate) หากชีพจรไม่ปกติอาจเป็นสัญญาณของปัญหาทางการหัวใจ เช่น อัตราชีพจรสูงหรือต่ำเกินไป

2. การวัดชีพจรช่วยประเมินการไหลเวียนของเลือดในร่างกาย หากชีพจรไม่ปกติอาจเป็นสัญญาณของปัญหาทางหลอดเลือด เช่น การตีบตันในเลือด

3. การวัดชีพจรช่วยประเมินระบบประสาทของร่างกาย ชีพจรที่ไม่ปกติอาจเป็นสัญญาณของปัญหาทางประสาท เช่น ปัญหาในระบบสมอง 

4. การวัดชีพจรช่วยติดตามสภาพสุขภาพของร่างกายในระยะยาว โดยการวัดและบันทึกชีพจรเป็นประจำ ช่วยให้สามารถตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงในชีพจรและสภาพร่างกายได้

pulse ปกติเท่าไหร่

– เด็กแรกเกิดถึง 1 ปี: ค่าประมาณ 100-160 ครั้งต่อนาที

– เด็กอายุ 1-10 ปี: ค่าประมาณ 70-120 ครั้งต่อนาที

– เยาวชนและผู้ใหญ่: ค่าประมาณ 60-100 ครั้งต่อนาที

ทั้งนี้สิ่งที่ถือว่าปกติหรือไม่ปกติขึ้นอยู่กับสภาพบุคคลและเงื่อนไขที่เกี่ยวข้อง เช่น ระดับกิจกรรมที่กำลังทำอยู่ สภาวะทางสุขภาพ ฯลฯ

pulse เท่าไหร่ถือว่าผิดปกติ

การตัดสินใจว่า pulse เท่าไหร่ถือว่าผิดปกตินั้นจะขึ้นอยู่กับบริบท และเงื่อนไขที่เกี่ยวข้อง ยังมีบริบทอื่น ๆ ที่อาจช่วยให้วินิจฉัยว่า pulse ผิดปกติ เช่น:

1. Tachycardia (ชีพจรสูง): 

ถ้า pulse มีค่าเกิน 100 ครั้งต่อนาที โดยไม่มีสาเหตุที่ชัดเจน เช่น กิจกรรมที่เป็นธรรมดา โรคที่เกี่ยวข้อง หรือสภาวะเครียด อาจถือว่าผิดปกติ

2. Bradycardia (ชีพจรต่ำ): 

ถ้า pulse มีค่าน้อยกว่า 60 ครั้งต่อนาที โดยไม่มีสาเหตุที่ชัดเจน เช่น การใช้ยาหรืออาการไม่สบายใจอื่น ๆ อาจถือว่าผิดปกติ

3. Pulse irregularity (การเต้นของชีพจรที่ไม่เป็นปกติ): 

ถ้า pulse มีลักษณะการเต้นที่ไม่เสถียร ไม่คงที่ หรือมีความไม่เป็นระบบ เช่น การกระโดดเต้นข้ามจังหวะ การมีชีพจรช่วงหนึ่งที่เร็วและช่วงอื่นที่ช้า อาจถือว่าผิดปกติ

วิธีการวัด pulse rate คือ

วิธีการวัด pulse rate คือ การวัดอัตราชีพจรคือจำนวนครั้งที่หัวใจของคนคนหนึ่งเต้นต่อนาที (bpm) มีวิธีวัดหลายวิธี ดังนี้:

1. ใช้นิ้วสัมผัส: 

   – วางนิ้วหรือนิ้วโป้งบนเส้นแขนที่ด้านในของข้อมือหรือเส้นแขนใต้ข้อศอก

   – กดเบา ๆ และสังเกตรูปแบบการเต้นของชีพจร

   – นับจำนวนการเต้นที่เกิดภายในช่วงเวลา 1 นาที (beats per minute)

2. ใช้นาฬิกาหรือเครื่องวัดชีพจร:

   – ใช้นาฬิกาหรือเครื่องวัดชีพจรที่มีฟังก์ชันการวัดชีพจร

   – ตามคำแนะนำของผู้ผลิตเพื่อวัดชีพจรที่เท่าเดิม

3. ใช้อุปกรณ์วัดชีพจรอัตโนมัติ (เช่น เครื่องวัดชีพจรอัตโนมัติหรือสายรัดข้อมือที่มีเซนเซอร์):

   – ใส่อุปกรณ์วัดชีพจรอัตโนมัติหรือสายรัดข้อมือที่มีเซนเซอร์ตามคำแนะนำ

   – เปิดเครื่องหรือเปิดติดสายรัด

   – รอให้อุปกรณ์วัดชีพจรอ่านและแสดงผลชีพจร

ไม่ว่าจะใช้วิธีใด ๆ ในการวัด pulse rate ควรทำซ้ำมากกว่าหนึ่งครั้งเพื่อให้ได้ค่าเฉลี่ยที่แน่นอนและแม่นยำสูงสุด

pulse/min  คือ

Pulse/min คือจำนวนการเต้นของหัวใจต่อนาที หรือชีพจรต่อนาที ซึ่งเป็นการวัดจำนวนครั้งที่หัวใจของบุคคลเต้นภายในช่วงเวลาหนึ่งนาที ตัวอย่างเช่น ถ้า pulse/min คือ 70 คือหมายความว่าหัวใจเต้น 70 ครั้งใน 1 นาที

สัญญาณ pulse คือ

สัญญาณ pulse คือคลื่นหรือการเต้นของหัวใจที่ถูกส่งออกมาผ่านหลอดเลือด ซึ่งสามารถรับรู้ได้โดยการวัดชีพจร หรือการรับรู้การเต้นของหัวใจในร่างกาย สัญญาณ pulse จะแสดงให้เห็นถึงความตึงเครียดของหลอดเลือด 

ค่า P.R. คือ

Pulse Rate หรือ ค่า P.R. คือค่าความถี่ของชีพจรหรือจำนวนครั้งที่หัวใจเต้นต่อหนึ่งนาที โดยมักแสดงเป็นหน่วย “bpm” (beats per minute) หรือ “ครั้งต่อนาที” ค่า P.R. ใช้วัดเพื่อประเมินความสมบูรณ์ของระบบหัวใจและหลอดเลือด  

Becos ให้บริการวัดค่า pulse 

Becos มองว่าการให้บริการตรวจวัดชีพจรมีความสำคัญอย่างยิ่ง ต่อการตรวจสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด วินิจฉัยและรักษาโรค ประเมินระดับสมรรถภาพของร่างกาย ตอบสนองต่อสถานการณ์ฉุกเฉิน และส่งเสริมสุขภาพโดยรวม การวัดชีพจรช่วยระบุความผิดปกติและปัญหาหัวใจที่อาจเกิดขึ้น เป็นแนวทางการตัดสินใจในการรักษา ติดตามความคืบหน้าของการออกกำลังกาย และช่วยในการรักษาทางการแพทย์ในกรณีฉุกเฉิน ช่วยให้บุคคลได้รับข้อมูลเกี่ยวกับสุขภาพหัวใจและดำเนินการที่จำเป็นสำหรับการตรวจหาและการแทรกแซงในระยะแรก

คำถามที่พบ(FAQ)